Διατροφή στον Κύκλο της ζωής

Τα ηλικιακά στάδια στη ζωή του ανθρώπου είναι:


  1. Η εγκυμοσύνη
  2. Ο θηλασμός
  3. Η βρεφική ηλικία
  4. Η παιδική ηλικία
  5. Η εφηβεία
  6. Η ενήλικη και
  7. η υπερήλικη ζωή (τρίτη ηλικία)

Η περίοδος των 9 μηνών της εγκυμοσύνης είναι από τις περιόδους με τις πιο γρήγορες αλλαγές, στην οποία ένας μονοκύτταρος οργανισμός εξελίσσεται σε έναν πλήρη ανθρώπινο οργανισμό.
Η διατροφή της εγκύου, τόσο πριν όσο και κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, παίζει πολύ σπουδαίο ρόλο στην ανάπτυξη του εμβρύου.
Συνιστάται η μητέρα να θηλάσει το μωρό της τους πρώτους μήνες της ζωής του, τουλάχιστον για 4-6 μήνες, ενώ στην συνέχεια μπορεί να εξακολουθήσει να θηλάζει το μωρό μερικώς.
Πολυάριθμες ενδείξεις δείχνουν ότι τα μωρά που θηλάζουν είναι υγιέστερα. Οι βρεφικές τροφές που κυκλοφορούν στο εμπόριο μπορεί να αποτελούν απόλυτα αποδεκτό υποκατάστατο του μητρικού γάλακτος, όμως στερούνται ουσίες με ανοσολογικές επιδράσεις από τη μία και από την άλλη είναι δαπανηρές.

Κατά την βρεφική ηλικία η ανάπτυξη του μωρού γίνεται πολύ γρήγορα και συμβαίνουν μεταβολές στο σώμα και τον εγκέφαλο του βρέφους , όπου θα στηρίξουν την ανάπτυξη των κινητικών, ψυχολογικών και διανοητικών λειτουργιών του. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που επηρεάζουν τις μεταβολές αυτές όπως ο πολύ γρήγορος και ύστερα σταδιακά μειωμένος ρυθμός φυσικής ανάπτυξής, η ωρίμανση των στοματικών δομών και λειτουργιών, η ανάπτυξη των κινητικών ικανοτήτων και η ανάπτυξη ψυχολογικών δεσμών με τους γονείς και την οικογένεια. 
Οι βρεφικές τροφές που κυκλοφορούν στο εμπόριο μπορεί να αποτελούν απόλυτα αποδεκτό υποκατάστατο του μητρικού γάλακτος, όμως στερούνται ουσίες με ανοσολογικές επιδράσεις από τη μία και από την άλλη όπως προαναφέραμε είναι δαπανηρές. 
Οι γονείς μπορούν να ετοιμάζουν μόνοι τους τις τροφές των παιδιών τους, αν το επιθυμούν. Οι καλές σπιτικές τροφές είναι θρεπτικότερες και περιέχουν λιγότερες πιθανά επιβλαβείς πρόσθετες ουσίες σε σύγκριση με αυτές του εμπορίου.
Αλέθοντας τις φρέσκες επιτραπέζιες τροφές χωρίς την προσθήκη αλατιού ή ζάχαρης, οι γονείς γνωρίζουν ακριβώς τι δίνουν στο παιδί τους.

Η παιδική ηλικία χωρίζεται στην νηπιακή, την προσχολική και την σχολική ηλικία.
Η νηπιακή ηλικία περιλαμβάνει παιδιά από 1 έως 3 χρονών, η προσχολική περιλαμβάνει παιδιά απ'ο 4 έως 6 χρονών και η σχολική ηλικία περιλαμβάνει παιδιά από 7 έως περίπου 10 ετών.
Στη νηπιακή και τη προσχολική ηλικία ο ρυθμός ανάπτυξης είναι πιο μειωμένος σε σύγκριση με την βρεφική ηλικία. Τα παιδιά ψηλώνουν, γίνονται λεπτότερα, οι κινητικές τους ικανότητες βελτιώνονται και γίνονται περισσότερο αυτόνομα. Επίσης αναπτύσσονται και ψυχολογικά. Η ομιλία τους βελτιώνεται και δημιουργούν σταδιακά δεσμούς με άλλα παιδιά της ίδιας ηλικίας.
Τα παιδιά κατά την σχολική ηλικία αποκτούν νέες εμπειρίες όπως η συμμετοχή τους σε ομάδες, η ανάπτυξη δεσμών φιλίας, η κατανόηση του εαυτού τους και την έννοια της ηθικής, όπως και η κατάκτηση κάποιου βαθμού ανεξαρτησίας.
Οι θρεπτικές τους ανάγκες εξαρτώνται από το βάρος, την ηλικία, την κατάσταση της υγείας και άλλους παράγοντες.
Η παχυσαρκία αποτελεί σοβαρό πρόβλημα κυρίως λόγω των συνεπειών της, όπως είναι η έλλειψη αυτοπεποίθησης, η σύγκριση με τα άλλα παιδιά και οι φόβοι ότι τα παχύσαρκα παιδιά θα γίνουν παχύσαρκοι ενήλικες.

Η εφηβική ηλικία είναι μεταξύ 11 έως και 18 ετών. Αυτή η περίοδος οδηγεί στην ολοκλήρωση της σωματικής ανάπτυξης και της σεξουαλικής ωρίμανσης. Είναι η γέφυρα μεταξύ της παιδικής και της ενήλικης ζωής. Η αίσθηση της ανεξαρτησίας είναι ιδιαίτερα αυξημένη και οι έφηβοι προσπαθούν να συμπεριφερθούν ως ενήλικες. Εκτός από τη σωματική ανάπτυξη, σημαντικές μεταβολές ανάπτυξης συμβαίνουν τόσο στην ψυχολογική ανάπτυξη όσο και στην κοινωνική συμπεριφορά. Οι μεταβολές αυτές συμβαίνουν σταδιακά σε διαφορετικές χρονικές περιόδους και με διαφορετικό ρυθμό από έφηβο σε έφηβο.
Συχνά παραλείπουν γεύματα, ιδιαίτερα το πρωινό, τρώνε ασυνήθιστες ώρες και δείχνουν ιδιαίτερη προτίμηση στα "snaks". Αυτή όμως η συνήθεια μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, ιδιαίτερα αν τα τρόφιμα δεν περιέχουν υψηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικές ουσίες και η θερμιδική πρόσληψη υπερβαίνει κατά πολύ τις ανάγκες σε ενέργεια.

Η ενήλικη ζωή ξεκινά αμέσως μετά το τέλος της εφηβείας έως το 65ο έτος της ηλικίας. Σε αυτή την περίοδο της ζωής οι ανάγκες σε θρεπτικά συστατικά δεν αλλάζουν πολύ. Οι αλλαγές στην οικογενειακή ζωή και οι συνθήκες διαβίωσης είναι που μεταβάλλονται σημαντικά. Η οικογενειακή και οικονομική κατάσταση, οι συνθήκες εργασίας και οι αυξημένες καθημερινές ευθύνες είναι που επηρεάζουν σημαντικά την διατροφή του ενήλικα.
Σε αυτή την χρονική περίοδο του ατόμου, πολύ σημαντικό ρόλο παίζει η προαγωγή και η διατήρηση της υγείας , καθώς και η πρόληψη ασθενειών. Ο ενήλικας μέχρι και την ηλικία των 40 ετών ολοκληρώνει την εκπαίδευσή του, αρχίζει να δουλεύει, ανεξαρτητοποιείται οικονομικά, μπορεί να δημιουργήσει σταθερές σχέσεις, παντρεύεται και μεγαλώνει τα παιδιά του. Από την ηλικία των 40 ετών και έπειτα αναπτύσσει το μέγιστο των ευθυνών του στην οικογένεια και την κοινότητα - κοινωνία.
Σημαντικό είναι να τονίσουμε ότι καθώς οι συνθήκες διαβίωσης έχουν αλλάξει τα τελευταία χρόνια, το ίδιο έχουν αλλάξει και οι ρόλοι του πατέρα και της μητέρας μέσα στην οικογένεια.


Η τρίτη ηλικία περιλαμβάνει ηλικίες από 65 ετών και πάνω. Σε αυτή την περίοδο ο άνθρωπος σταματά να δουλεύει και η οικονομική του κατάσταση αλλάζει και συνήθως επιδεινώνεται.  Σε μεγάλη πλειοψηφία οι άνθρωποι ζουν είτε με τις οικογένειές τους, είτε σε ιδρύματα, είτε μόνοι τους.  Η διατροφή και η διατήρηση της υγείας τους επηρεάζεται από τις συνθήκες διαβίωσης και από τους ατομικούς παράγοντες του κάθε ανθρώπου.
Ψυχολογικά προβλήματα, όπως κοινωνική απομόνωση και κατάθλιψη, οδηγούν σε μείωση της όρεξης. Επίσης προβλήματα στο γαστρεντερικό σύστημα και την στοματική κοιλότητα επηρεάζουν την κατανάλωση της τροφής. Τέλος, τα κινητικά και διανοητικά προβλήματα μπορούν να επηρεάσουν την αγορά τροφίμων και το μαγείρεμα τους.

Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν πως τρώνε ό,τι τους αρέσει, στην πραγματικότητα όμως η επιλογή των τροφίμων είναι το αποτέλεσμα της επίδρασης πολλών παραγόντων. Οι παράγοντες που επηρεάζουν την διαιτητική συμπεριφορά αλλά και τις ανάλογες συνήθειες των ανθρώπων είναι βιολογικοί, ψυχολογικοί, πολλοί κοινωνικοοικονομικοί και κοινωνικο-πολιτισμικοί παράγοντες.

Φροντίζεται πάντα την διατροφή, τόσο την δική σας όσο και των δικών σας ανθρώπων, σε όλα τα ηλικιακά στάδια, ώστε να έχετε όλοι καλή και ισορροπημένη υγεία και ζωή!



Βιβλιογραφία:
"Διατροφικές Απαιτήσεις Κατά Τον Κύκλο Της Ζωής" Υπουργείο Εθν. Παιδείας & Θρησκευμάτων, Β' Τάξη, 1ου Κύκλου Τ.Ε.Ε. Τομέας Υγείας και Πρόνοιας, για λογαριασμό του Παιδαγ. Ιστιτούτου από τον ΕΚΔΟΤΙΚΟ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟ ΛΙΒΑΝΗ ΑΒΕ, Ιανουάριος 2000
"Διατροφή Στην Κλινική Πράξη" Marion Nestle, PhD. ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΕΣ ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡ. ΠΑΡΙΣΙΑΝΟΥ, Αθήνα 1987

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Νίκη Γιαννουλίδου. Από το Blogger.